آماری که پشت بازار خودرو را لرزاند

آمارهای ناامیدکننده گمرک در ارتباط با واردات خودرو طی سه ماهه اول سال جاری، سیگنال خوبی به بازار خودرو نمی‌دهد. آنطور که گزارش منتشر شده توسط گمرک نشان می‌دهد، طی بهار 1402 تنها 241 دستگاه خودرو وارد کشور شده است. این در حالی است که سیاست‌گذار خودرویی از زمستان سال گذشته به دنبال این بوده تا با ایجاد موج خبری در ارتباط با واردات خودرو، سر و سامانی به وضعیت بازار خودرو بدهد.
بر اساس اعلام گمرک بخش عمده‌ای از واردات خودرو به کشور در سه ماهه ابتدایی سال 1402 را محصولات دو برند چینی چانگان و زوتی تشکیل می‌دهد. البته ورود آمبولانس با برند بنز نیز بخشی از خودروهای ورودی به کشور را تشکیل داده است.
ارزش خودروهای ورودی در بهار 1402 از سوی مدیران گمرک حدود پنج میلیون و 600 هزار دلار اعلام شده است. وزارت صمت در شهریور 1401 از آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو رونمایی کرد. این اتفاق سبب شد برخی از کارشناسان به برداشتن قفل از در ورود خودرو به کشور بعد از بیش از چهار سال امیدوار شوند. البته برخی دیگر از کارشناسان هم بودند که چندان امیدی به سیاست‌های وزارت صمت در حوزه واردات خودرو نداشتند. آنها معتقد بودند سازوکارهایی که مدنظر مدیران وقت صمت است، نمی‌تواند ورود خودرو به کشور را تشهیل کند بلکه خود تبدیل به دست‌اندازی در مسیر واردات خودرو به کشور می‌شود.
با این حال سیاست‌گذاری خودرویی تلاش می‌کرد با ایجاد موج خبری درباه واردات خودرو بازار را به نوعی مدیریت کند. انتشار اخباری مانند ثبت سفارش 80 هزار دستگاه خودرو تا پایان سال 1401 و همچنین رسیدن تعداد ثبت سفارش‌ها به 200 هزار دستگاه تا پایان خرداد 1402 را می‌توان از جمله موج‌های خبری عنوان کرد که توسط مدیران صمت ایجاد شد. سیاست‌گذار برای اینکه نمایش خود در ارتباط با محصولات برندهای جهانی خودروساز را تکمیل کند، اوایل اسفند 1401 یک دوره فروش خودروهای وارداتی را در سامانه یکپارچه برگزار کرد. شنیده‌ها حکایت از نوبت‌دهی برای فروش خودروهای وارداتی تا دو سال آینده دارد. خریداران و فروشندگان نیز در این میان با بیم و امید اخبار منتشر شده را دنبال می‌کردند.
به نظر می‌رسد چالش اصلی که نگذاشته بعد از گذشت حدود 10 ماه از رونمایی آیین‌نامه اجرایی واردات، خودروی چندانی به گمرک وارد شود، چالش ارزی باشد. سیاست‌گذار پولی و بانکی هنوز دست و دلبازی لازم را در ارتباط با واردات خودرو ندارد و همین مساله تبدیل به سنگ بزرگی در وسط جاده ورود خودرو به کشور شده است.
انتشار آمارهایی از جنس آمارهای گمرک می‌تواند هرچه را که سیاست‌گذار رشته کرده، پنبه کند. بهتر بود مدیران وقت صمت به‌جای موج‌سازی خبری و بازی بیش از حد با برگ خودروهای وارداتی، ابتدا در سکوت زیرساخت‌های لازم را برای واردات خودرو ایجاد می‌کردند و بعد به دنبال بهره‌برداری از اخبار برای کنترل بازار خودرو باشند. مقایسه اخبار مخابره شده از وزارت صمت با آمارهای گمرک نشان می‌دهد سیاست‌گذار راه درازی برای ایجاد یک جریان عادی در ورود خودرو به کشور دارد و به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت قرار نیست اتفاق خاصی در بازار خودروهای وارداتی بیفتد.